יום חמישי, 29 באוקטובר 2015





תרגיל


חברו משפטים ביידיש מהמילים הנמצאות מטה:

אים -- אותו                                   סיקען זיין - יתכן, יכול להיות

פאר וואס ניט -- למה לא                   נישט פאר וואס --אין בעד מה

ביסל --קצת                                    א טאקסי סטאנצע --תחנת מוניות

אויפן ראג --קרן הרחוב                   קראנק --חולה

מיר צוגעגנבעט -- גנבו לי                שליסל -- מפתח


נא לתרגם ביידיש את פירוש המשפט (בהשאלה)

א קלאפ פארגייט א ווארט באשטייט

כאב מכה חולף, מילה נשארת

(בהשאלה) אמירה נגד עלבון, שהרי כאב מכה חולף אך עלבון, לעולם צורב


פיתגמים ביידיש

1. א הונט שיקט מען ניט אין יאטקע אריין

כלב לא שולחים לקצב

2. שטעק ניט דעם קאפ צום וואלף אין מויל אריין.

לא דוחפים את הראש לפה של הזאב

3. מיט א לעפל קען מען דעם ים ניט אויסשעפן

עם כף לא ניתן לרוקן את הים


                               אויפן פריפעטשיק

אויפן פריפעטשיק ברענט א פייערל
און אין שטיב איז הייס
און דער רבי לערנט קליינע קינדערלעך
דעם אלף-בית
רעפרען: 
זאגט זשע קינדרלעך, געדענקט זשע טייערע
וואס איר לערנט דא:
זאגט זשע נאך א מאל און טאקע נוך א מאל
קמץ אלף-א
לערנט קינדער מיט גרויס חשק
אזוי זאג איך אייך אן
ווער ס וועט גיכער פון אייך קענען עברי
דער באקומנט א פאן
רעפרען:
זאגט זשע, קינדערלעך
לערנט, קינדער, האט ניט מורא,
יעדער אנהייב איז שווער
גליקלעך איז דער , וואס האט געלערנט תורה
צי דארף דער מענטש נאך מער?
רעפרען
זאגט זשע, קינדערלעך...
איר וועט קינדער, עלטער ווערן
וועט איר אליין פארשטיין
וויפל אין די אותיות ליגן טרערן
און ווי פיל געווין
רעפרען
זאגט זשע, קינדערלעך
אז איר וועט, קינדער, דעם גלות שלעפן
אויסגעמוטשעט זיין
זאלט איר פון די אותיות כח שעפן
קוקט אין זיי אריין
רעפרען:
זאגט זשע, קינדערלעך
אויפן פריפעטשיק ברענט א פייערל
און אין שטיב איז הייס
און דער רבי לערנט קליינע קינדערלעך














יום רביעי, 21 באוקטובר 2015



תרגיל

חברו משפטים ביידיש מהמלים הנמצאות מטה

ריכטיק ---נכון

קיינער ניט --אף אחד

גאס --רחוב

קאפא --בית קפה

ווינעט - גר

פארדריסט - מצטער


יש לתרגם ביידיש את פירוש המשפט (בהשאלה)

מארגן נאך דעם קוגל

תרגום - מחר אחרי הקוגל

בהשאלה - מחר, מתישהו בעזרת השם, בוא נשכח מזה ונשאר ידידים

קללות "איחולים" ביידיש

א זיסן טויוט זאלסטו האבן א טראק מיט צוקער זאל דיך איבערפארן

תרגום: שיהיה לך מוות מתוק שתדרוס אותך משאית טעונת סוכר

א מזל ברכה זאל דיר דער אייבערשטער צושיקן אין דיין פעקעלע צארעס

שאלוהים ישלח ברכת הצלחה לצרור צרותיך.

א משוגענעס זאל מען אויסמעקן און דיך אריינשרייבן 

תרגום - שישחררו משוגע ויכניסו אותך במקומו


                                     טרינקען א ביסלע וויין

לאמיר אלע אין איינעם אין איינעם
עם ישראל געזינט זאל זיין
עם ישראל געזינט זאל זיין

לאמיר אלע אין איינעם
לאמיר אלע אין איינעם
טרינקען א ביסלע וויין

לאמיר אלע אין איינעם 
לאמיר אלע אין איינעם
טרינקען א גלזעלע וויין.




יום ראשון, 18 באוקטובר 2015



תרגיל

חברו משפטים כולל אחת מהמלים מופיעות

אוודאי ---ברור

עמעצער   --מישהו

ווער זייט איר? --- מי אתה

גלייך ---ישר

איך וועל אייר צופירן---אני אקח אותך


קללות "איחולים" ביידיש

א גרויס געשעפט זאלסטו האבן מיט סחוירה, וואס דו האסט זאל מען ביי דיר ניט פרעגן, און וואס מען פרעגט זאלסטו ניט האבן.

תרגום - שתהיה לך חנות מלאה סחורה, אבל שהקונים יבקשו מה שאין לך ושלא יבקשו מה שיש לך.

א ביין זאל אין האלדז בלייבן שטעקן, טאטע איינציקער

תרגום - שעצם תישאר תקועה בגרונך, ריבונו של עולם.

א געשוויר דיר אין דער שפיץ נאז - 

תרגום - שתצמח לך פלומה בקצה האף שלך


                  



                   
                                דער רבי אלימלך

אז דער רבי אלימלך 
איז געווארן זייער פריעלך 
איז געווארן זייער פריילעך אלימלך
 האט ער אויסגעטאן די תפילין
און האט אנגעטאן די ברילין
און האט געשיקט נאך די פידלערס די צוויי

און אז די פידלדיקע פידלער 
האבן פידלדיק געפידלט
האבן פידלדיק געפידלט האבן זיי.

און אז דער רבי אלימלך
איז געווארן נאך מער פריילעך
אז געווראן נאך מער פריילעך אלימלך
האט ער זיך אפגעמאכט הבדלה
מיט שמש רבי נפתלי
און געשיקט נאך די פייקלער די צוויי

און אז די פייקלדיקע פיקלער
האבן פייקלדיק געפייקלט
האבן פייקלדיק געפייקלט האבן זיי

און אז דער רבי אלימלך 
איז געווארן שיקער פרילעך
איז געווארן שיקער פריילעך אלימלך
האט ער אפגעדאוונט נאילה 
מיט א הארציקדיקער תפילה
און געשיקט נאך די צימבלער די צוויי

אין אז די צימלדיקע צימבלער
האבן צימבלדיק געצימבלט
האבן צימלדיק געצימבלט האבן זי

און אז די פידלדיקע פייקלער
האבן פייקלדיק געצימבלט
האבן צימבלדיק געפיגלט האבן זיי




https://www.youtube.com/watch?v=ZUaoKvgmwZQ

יום שבת, 17 באוקטובר 2015



תרגיל

חברו משפטים ביידיש, ובכל משפט יופיעו אחת המילים

מסתמא ---כנראה

זייד מיר מוחל ---תסלח לי

קומט אריין צו אינדז---היכנס אלינו

דערקלערט מיר נאך א מול ---תסביר לי שוב

דאר קינא---קולנוע



                  טומבאלאלייקע

שטייט הבחור שטייט און ער טראכט
טראכט און טראכט א גאנצע נאכט
וועמן צו נעמען און ניט פארשעמען
וועמען צו נעמען און ניט פארשעמען

טום באלא, טום באלא, טום באלאלייקע
טום באלא, טום באלא, טום באלאלייקע
טום באלאלייקע, שפיל באלאלייקע
טום באלאלייקע פריילעך זאלזיין

מיידל, מיידל, איך וייל ביי דיר פריעגן
וועס קען וואקסן, וואקסן אן רעגן
וואס קען ברענען און ניט אויפהערן
וואס קען בענקן, ווינען אן טרערן

פזמון

נארישער בחור וואס דארפסט דו פרעגן
א שטיין קען וואקסן, וואקסן אן רעגן
א ליבה קען ברענען און ניט אויפהערן
א הארץ קאן בענקען, ויינען אן טרערן.

https://www.youtube.com/watch?v=V6CDN4kvP3Q


                                  שיין ווי די לבנה

שיין ווי די לבנה
ליכטיק ווי די שטערן
פון הימל א מתנה
ביסטו מיר צוגעשיקט

מיין גליק האב איך געוונאן
ווען איך האב דיך געפונען
שיין ווי טויזנט זונען
האסט מיין הארץ באגליקט

דיינע ציינדעלעך
ווייס א פערעלעך
מיט דיינע שיינע אויגן
דיינע הענטעלעך
דיינע הערעלעך
האסט מיר צוגעצויגן.

https://www.youtube.com/watch?v=TZvEFjpfuk8

יום שישי, 16 באוקטובר 2015




                  צוזאמען אין רעננה- לאוהבי יידיש

פתחנו חוג צוזאמען ביידיש משוחחים ומדברים ושרים ולומדים לקרוא בכיף בעלות 10 ש"ח לחודש. המנחה זלמן וידלץ.



לאמיר לייענען יידיש

1. נעמט קינדער די ביכער ארויס לאמיר זיך לערנען גוט.

2. זאל זיין א ביסעלע שטיל, קינדער זיצט שטיל, לאמיר שרייבן.

3. איך קען שוין א ביסל שרייבן,א ביסל לייענען, א ביסל ריידן.

4. איך קען שוין זינגען יידישע לידער, לאמיר לייענען אט דאס לידעלע.

5. לאמיר זינגען א יידישע ליד, לאמיר אלע זינגען דאס ליד.

6. איך האב ליב א פריילעך ליד, לאמיר זינגען א פריילעך ליד.

7. נעמט די ביכער און גייט אהיים, און קומט מארגן ווידער.

8. לאמיר זיין פריינד, לאמיר זיין גוט פריינד, לאמיר אלע, זיין גוטע פריינד.

9. ווער קען ציילן פון איינס ביז צען? איך קען ציילן פון איינס ביז צען אויף יידיש.

10. וויפל א זייגער שטייסטו אויף אין דער פרי? 

11. וויפל איז איצט דער זייגער? וויפל א זייגער גייסו שלאפן?

12. מיין מאמע טוט אלע זאכן אין הויז, זי ריינקט די צימערן.

13. די צימערן זיינען ביי אונדז דערפאר שיין און ריין, מיין מאמע גרייט צו עסן.

14. ווען די מאמע האט פרייע צייט, לייענט זי א צייטונג.

15. מיין באבע ווינט אט דא, טאקא נישט וויט, פארוואס האב איך נישט געזען מיין באבען אזא לאנגע צייט.

16. די מאמע האט געזאגט - זאלסט נישט לויפן אין דרויסן, עס איז היינט א ווינט און עס איז קאלט.

17. רעגן קום אראפ, קומט דער רעגן גוט און לייכט אזוי קיל און אזוי פייכט.

18. רעגן ווער האט דיר פארנעצט אזוי?

19. מען זיך פארקילן - האט די מאמע איס געזאגט.

20. האט בערעלע ארויסגעקוקט דורכן פענצטער אין דרויסן, ער האט געקוקט אויך דעם בוים.

21 . אין פארוואס, מאמע, פארקילן זיך נישט די ביימער.